Gisteravond ging filosoof Emanuel Rutten in debat met Boris van der Ham op uitnodiging van Veritas Forum. Het debat op de TU Delft met de titel Finding Meaning and Purpose in Life. Openingstoespraak en afsluitende opmerkingen werden door Rutten op papier gezet en zijn hier te lezen.
Tot 15 juli is het weer mogelijk je aan te melden voor de masteropleiding Filosofie van Cultuur en Bestuur aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Vanuit de filosofisch-theoretische verdieping wordt op fundamentele wijze gereflecteerd op de huidige praktijk – iets waaraan in deze tijd steeds meer behoefte is! De master Filosofie van Cultuur en Bestuur is dan ook bedoeld voor studenten en professionals die een serieuze filosofische interesse combineren met een interesse voor de veelzijdige culturele, bestuurlijke en economische werkelijkheid waarin wij leven.
Ben je geïnteresseerd in de opleiding, maar weet je niet zeker of je toelaatbaar bent? Neem dan snel contact op met centrum.ethos@vu.nl voor een kennismakingsgesprek en toelichting. Wie weet behaal jij dan naast je masteropleiding een filosofische master en krijg je onderwijs van onder andere Ad Verbrugge en Haroon Sheikh!
Meer informatie over de inschrijving en toelatingseisen vind je hier.
In Radix, het wetenschappelijk tijdschrift van ForumC, heeft Nathanael Korfker een recensie geschreven over Het Retorische Weten II van Emanuel Rutten.
“Het werk begint met een bijdrage over niet-feitelijke waarheden. Rutten betoogt hierin dat er waarheden bestaan die niets met feiten te maken hebben, maar daarom nog niet minder waar zijn. Feitelijke waarheden zijn waarheden over alledaagse zaken en dingen, zoals bijvoorbeeld het feit dat ik deze recensie op een computer schrijf of mijn thee zojuist heb opgedronken. Feitelijke waarheden zijn in taal uit te drukken. Wittgenstein indachtig, die Rutten ook veelvuldig aanhaalt, moeten we zwijgen over datgene waar we niet over kunnen spreken.”
“Deze kritische kanttekeningen nemen niet weg dat Rutten het heeft gepresteerd om een verzameling denkexercities te bundelen die ieder op zich, maar ook in samenhang met elkaar vruchtbaar zijn voor nadere reflectie op de talige wereld om ons heen. De vele verwijzingen naar de westerse wijsgerige traditie maken dit werk erg geschikt om lezers die zich buiten de academie bevinden te stimuleren kennis te maken met die traditie”, aldus Korfker.
De recensie is in zijn geheel hier te vinden!
Voor het gehele tijdschrijft ga naar Radix.
Drs. N. (Nathanael) Korfker is CDD Analist via Etage 0 bij de Rabobank en bezig om na zijn MA Theology and Religious Studies: Media nu ook de MA Filosofie van Cultuur en Bestuur aan de Vrije Universiteit Amsterdam af te ronden.
In de zingevingspodcast van RotterdamRijker is Emanuel Rutten in gesprek met Gert Weerheim ingegaan op de grote vragen. Volgens Emanuel hebben we allemaal een wereldbeeld. Simpel gezegd: een eigen overkoepelende visie op het leven. Wie ben ik en wat doe ik hier? Een wereldbeeld is jouw persoonlijke antwoord op de grote vragen van het leven, waaronder de vraag naar de zin van het leven.
Maar is een wereldbeeld wel coherent? En kun je daar überhaupt over discussiëren? En hoe moet ik dan beoordelen of mijn wereldbeeld redelijk en verantwoord is?
Volgens Emanuel is een wereldbeeld een raamwerk, een regulatief verhaal dat zich ontwikkelt om de wereld te duiden en begrijpen. Het hoort bij het mens-zijn. Dat is geen theoretische exercitie. Je maakt gedurende het leven bepaalde keuzes en hebt ervaringen en intuïties. In dat leven schrijf je een verhaal over jezelf en de wereld.
Wij zijn als mensen gefascineerd door de grote vragen, met name de vraag naar de zin van het leven. Ieder wereldbeeld is een antwoord op die vraag volgens Rutten. Het wereldbeeld maakt het zelfs mogelijk zin en betekenis in de wereld te zien en ontdekken. Het is enerzijds datgene dat nodig is om zin en betekenis te ontdekken, maar omgekeerd is het een antwoord op vraag naar de zin van het leven.
Volgens Rutten is het voor ieder mens belangrijk richting en structuur aan te brengen in het leven en om tot een zekere identiteitsvorming te komen. Je wil uiteindelijk jouw identiteit en persoonlijkheid ontwikkelen. Dat kan in feite niet goed zonder een wereldbeeld. Dat wereldbeeld heb je nodig om je plaats in te wereld te duiden en jezelf te begrijpen.
Emanuel moedigt ons aan om deze vragen onszelf te kunnen stellen. Ze kunnen helpen in onze zoektocht naar zingeving en betekenis.
Luister hier de nieuwe Zingevingspodcast van RotterdamRijker met Emanuel Rutten.
Op woensdagavond 22 februari van 18:45-21:30 organiseert Centrum Èthos een avond over de geopolitieke actualiteit ter ere van de bundel ‘Ontwaken uit de geopolitieke sluimer: De herpositionering van Europa in een woelige wereld’.
Daarbij kunnen we niet voorbijgaan aan het feit dat op 24 februari 2022 Rusland binnenviel in Oekraïne en onze wereld sinds die dag radicaal is veranderd. Op deze avond brengen we toonaangevende denkers over de geopolitieke actualiteit samen met geïnteresseerde bestuurders en jonge professionals uit het bedrijfsleven en bestuur.
Sprekers zijn onder andere Haroon Sheikh, filosoof en hoogleraar Strategic Governance of Global Technologies aan de Vrije Universiteit en Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie.
Daarnaast zijn er reacties van Afke Groen, directeur van de Mr. Hans van Mierlostichting (D66) en Trineke Palm, directeur van het Wetenschappelijk Instituut ChristenUnie en Gerben Fennema (student Filosofie van Cultuur en Bestuur).
Filosoof Ad Verbrugge zal optreden als gespreksleider om de avond in goede banen te leiden.
Het is mogelijk op de avond de bundel ‘Ontwaken uit de geopolitieke sluimer’ met korting aan te schaffen.
Koop hier je tickets of meld je aan!
Mede mogelijk gemaakt door: Het Thijmgenootschap en de Filosofische School Nederland.
‘Het Westen heeft zelfgenoegzaam zitten slapen terwijl China heel uitgekiend wereldwijd zijn macht uitbreidde. Het moet zijn zwakheden onder ogen zien en te lijf gaan’, stelt filosoof en politicoloog Haroon Sheikh in een interview met Kustaw Bessems in de Volkskrant.
In het artikel gaat Haroon Sheikh niet alleen in op zijn persoonlijke achtergrond en zijn fascinatie voor de verhoudingen tussen culturen, maar met name ook op de verschuivende wereldorde. China is een nieuwe wereldorde aan het optuigen. Tegelijkertijd zien we dat afhankelijkheidsrelaties op terreinen zoals productie, voedselvoorziening, grondstoffen en in het digitale domein als wapen gebruikt worden. Hoe gaan we als Westen om met deze afhankelijkheden en hoe kan het bestuur in Nederland en Europa onze samenlevingen weerbaar maken voor deze dreigingen?
Lees het gehele interview in de Volkskrant
Op 14 januari 2023 verzorgt cultuurfilosoof en schrijver Ad Verbrugge de 13e VOLZIN-lezing. Verbrugge gelooft dat in onze samenleving tegenwoordig een gemeenschappelijk goed en een begeesterd verhaal ontbreekt. Als hij zou moeten kiezen tussen schriftgeleerde of profeet, kiest Verbrugge voor het laatste. Waarom? “Omdat profeten de macht aanklagen.”
“Het begint met het ontwikkelen van een soort gevoeligheid om op een andere manier naar de gebeurtenissen om je heen te kijken. Hoe bepaalde jongeren in een depressie belanden, hoe ze verliefd worden, hoe je kijkt naar de manier waarop organisaties functioneren, hoe daar een bestuurscultuur binnen komt die niet deugt of juist goed is. Zodat je begrijpt dat we niet simpelweg te maken hebben met een wereld van autonome individuen die hun leven plannen, maar dat mensen in een milieu verkeren en dat zich ook krachten en machten in hen roeren. Dat wij dus enerzijds zelf dergelijke milieus met elkaar ‘maken’, terwijl we er anderzijds juist ook aan blootstaan.” Aldus Ad Verbrugge in gesprek met Enis Odaci over zijn eigen verhouding tot filosofie en het geestelijke leven.
De 13e VOLZIN-lezing heeft als thema ‘van polarisatie tot ontmoeting’. Ad Verbrugge stelt daarin de vraag naar het verbindende verhaal in een tijd waarin mensen geen helder beeld hebben bij wat het gemeenschappelijk goed is. Niet alleen de overheid is onvoldoende in staat om een dergelijk verbindend verhaal te formuleren, maar ook burgers zelf zijn vergeten dat ze de mogelijkheid hebben de samenleving te bezielen.
Het gehele interview met Ad Verbrugge is hier te vinden.
Beeld: © ENIS ODACI
Govert Buijs, hoogleraar maatschappelijke en economische vernieuwing aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, ook wel de F.J.D. Goldschmeding leerstoel, was afgelopen zondag aanwezig bij Het Filosofisch Kwintet voor een gesprek over moderne slavernij.
Is moderne slavernij hetzelfde als historische slavernij? En als we profiteren van slavenarbeid, welke verantwoordelijkheid dragen we dan? Welke rol spelen de markt, macht en onze moraal in de discussie rondom slavernij? Een diepgaand gesprek tegen de achtergrond van het WK in Qatar.
Kijk de gehele uitzending met Daan Roovers, Eva Groen-Reijman en Gert Oostindie direct terug via: NPO Start
In de reeks Annalen van het Thijmgenootschap schrijft Centrum Èthos aan een bundel over het geopolitieke denken in Europa. Lange tijd was spreken over geopolitiek in veel van de bestuurskamers ongewenst. Zaken als macht, identiteit en territorium behoorden tot het verleden in het denken en doen van regeringsleiders en Brusselse beleidsmakers. Binnen de Europese Unie was er ruimte voor markt en moraal, maar macht werd toch al snel gezien als iets gevaarlijks en ouderwets.
De Russische inval op de Krim in 2014, geopolitieke spanningen met China, migratiestromen, de terugkeer van grenzen en vele andere voorbeelden tonen aan dat geopolitiek denken geen overbodige luxe is. Dat wil zeggen dat men moet nadenken en een publiek debat dient te voeren over zaken zoals macht, identiteit en territorium. De Russische inval februari jongstleden laat andermaal zien dat markt en moraal óók machtsfactoren kunnen zijn, maar dat zij niet voldoende zijn als andere actoren spelen volgens andere regels.
De Europese Unie en het denken in veel van de lidstaten laat de laatste jaren een kentering zien. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen noemde haar commissie bij aantreden dan ook een ‘geopolitieke commissie’. Die terugkeer van geopolitiek denken is sinds de Russische aanval van 24 februari 2022 geen keuzemogelijkheid meer, maar een noodzakelijkheid.
Om bij te dragen aan het publieke debat over de geopolitieke realiteit schrijft Centrum Èthos deze essaybundel. Daarin wordt niet simpelweg meegegaan met het populaire denken, maar worden mogelijkheden voor geopolitiek denken gewogen, wordt historisch bezien welke sporen er aanwezig zijn binnen de Europese Unie en wordt er genuanceerd gekeken naar een eigen plek in de wereld voor Europa.
Bijdragen in de bundel zijn er van Haroon Sheikh, Govert Buijs, Luuk van Middelaar, Monika Sie Dhian Ho, Frans-Paul van der Putten, Paul Scheffer, Trineke Palm, René Cuperus, Paul Timmers en Eelke de Jong.
In het najaar van 2022 wordt het geschrift gepubliceerd door Academische Uitgeverij Eburon en zal het gepresenteerd worden op een themabijeenkomst waar de auteurs met elkaar in debat gaan over de actuele geopolitieke ontwikkelingen.
Voor vragen en/of opmerkingen kunt u e-mailen naar centrum.ethos@vu.nl of bellen naar 0655817845.
Filosoof Haroon Sheikh, als senior wetenschapper verbonden aan de WRR en als bijzonder hoogleraar ‘Strategic Governance of Global Technologies’ verbonden aan de VU, was vandaag te gast in Bureau Buitenland op NPO Radio 1. In de aflevering stelt Sheikh dat Europa op zoek moet naar nieuwe allianties in de wereld en kritisch naar zichzelf moet durven kijken. Met presentator Tim de Wit spreekt hij verder over de sancties tegen Rusland, die lang niet door alle landen worden gesteund. Naast politieke motieven zijn er volgens Sheikh ook economische motieven en historische banden tussen Rusland en veel staten, waardoor velen de sancties niet steunen. Het westen is nu misschien meer verenigd, maar volgens de Chinese staatskrant is ook de isolatie groter dan ooit. Het is een goede reden na te denken over de kantelende wereldorde. Deze verschuiving betekent dat ons wereldbeeld uitgedaagd gaat worden. Een beter besef hoe er in andere culturen naar de wereld wordt gekeken is een eerste aanknopingspunt om die allianties te bewerkstelligen, aldus Sheikh.