Gisteravond ging filosoof Emanuel Rutten in debat met Boris van der Ham op uitnodiging van Veritas Forum. Het debat op de TU Delft met de titel Finding Meaning and Purpose in Life. Openingstoespraak en afsluitende opmerkingen werden door Rutten op papier gezet en zijn hier te lezen.
In de zingevingspodcast van RotterdamRijker is Emanuel Rutten in gesprek met Gert Weerheim ingegaan op de grote vragen. Volgens Emanuel hebben we allemaal een wereldbeeld. Simpel gezegd: een eigen overkoepelende visie op het leven. Wie ben ik en wat doe ik hier? Een wereldbeeld is jouw persoonlijke antwoord op de grote vragen van het leven, waaronder de vraag naar de zin van het leven.
Maar is een wereldbeeld wel coherent? En kun je daar überhaupt over discussiëren? En hoe moet ik dan beoordelen of mijn wereldbeeld redelijk en verantwoord is?
Volgens Emanuel is een wereldbeeld een raamwerk, een regulatief verhaal dat zich ontwikkelt om de wereld te duiden en begrijpen. Het hoort bij het mens-zijn. Dat is geen theoretische exercitie. Je maakt gedurende het leven bepaalde keuzes en hebt ervaringen en intuïties. In dat leven schrijf je een verhaal over jezelf en de wereld.
Wij zijn als mensen gefascineerd door de grote vragen, met name de vraag naar de zin van het leven. Ieder wereldbeeld is een antwoord op die vraag volgens Rutten. Het wereldbeeld maakt het zelfs mogelijk zin en betekenis in de wereld te zien en ontdekken. Het is enerzijds datgene dat nodig is om zin en betekenis te ontdekken, maar omgekeerd is het een antwoord op vraag naar de zin van het leven.
Volgens Rutten is het voor ieder mens belangrijk richting en structuur aan te brengen in het leven en om tot een zekere identiteitsvorming te komen. Je wil uiteindelijk jouw identiteit en persoonlijkheid ontwikkelen. Dat kan in feite niet goed zonder een wereldbeeld. Dat wereldbeeld heb je nodig om je plaats in te wereld te duiden en jezelf te begrijpen.
Emanuel moedigt ons aan om deze vragen onszelf te kunnen stellen. Ze kunnen helpen in onze zoektocht naar zingeving en betekenis.
Luister hier de nieuwe Zingevingspodcast van RotterdamRijker met Emanuel Rutten.
Ruim twintig christelijke wetenschappers van naam en faam vertellen hun persoonlijke verhaal over hoe geloof en wetenschap vorm hebben gekregen in hun leven en werk. Open en integer schrijven ze over vragen die Cees Dekker aan hen stelde. Wat is hun geloofsgeschiedenis? Wat bracht hen tot de keuze voor een bepaalde studie? Leverde het studeren een worsteling met het geloof op of juist niet? Ervaren zij een spanning tussen geloven en weten? Stimuleert hun geloof hun werk? Hoe zien zij hun geloof in relatie tot hun wetenschap? Is dit in de loop der tijd veranderd?
Eerder verscheen het zeer succesvolle boek ‘Geleerd en gelovig’. Nu is het tijd voor een nieuw boek met verhalen van een nieuwe generatie wetenschappers, jong en oud, vrouwen en mannen uit allerlei vakgebieden (van antropologie tot astronomie) en uit een breed kerkelijk spectrum van rooms-katholiek tot evangelisch en van gereformeerd tot Russisch-orthodox. Dit boek is geschreven voor iedereen die geïnteresseerd is in de relatie geloof en wetenschap, wat zich hier laat lezen in de persoonlijke verhalen van deze wetenschappers. Daarnaast is het zeer geschikt voor christelijke studenten die aanlopen tegen vragen over de balans tussen geloof en wetenschap in hun leven en studie.
Met bijdragen van Heino Falcke (astronomie), Susanne van Veluw (neurowetenschappen), Miranda Klaver (antropologie van religie), Emanuel Rutten (filosoof) van Centrum Èthos en nog achttien anderen. De redactie werd gedaan door Cees Dekker (nanobiologie).
Bestel het boek hier.
Emanuel Rutten is geïnterviewd voor een artikel van het ND (27 januari) over het leven na de dood:
Is er leven na de dood? De Amerikaanse zakenman en weduwnaar Robert Bigelow wil het zo graag weten dat hij bijna 1 miljoen dollar prijzengeld over heeft voor mensen die het kunnen bewijzen.
Hoe groot is de kans dat Bigelow straks op 1 november bijna een miljoen moet uitkeren? Het is mogelijk, denkt Rutten. ‘Het ligt er maar net aan wat je overtuigend vindt. Zoek je een ijzersterk, waterdicht argument – dan wordt het moeilijk. Maar argumenten die het leven na de dood aannemelijk maken, zijn er wel degelijk.’
Lees hier het volledige artikel
Emanuel Rutten was te gast in de Ongelooflijke Podcast op NPO Radio 1:
In Dit is de Zondag een aflevering van de Ongelooflijke Podcast. Deze aflevering gaat over de vraag der vragen: bestaat God? En wat zijn dan de beste argumenten voor Zijn bestaan?
Filosoof Emanuel Rutten vond religie ooit totale onzin, nu verdedigt hij het bestaan van God. Volgens hem is er een kentering gaande in het God-debat en ligt het atheïsme filosofisch gezien op de grond. Daarnaast spreekt David Boogerd met Theoloog des Vaderlands Stefan Paas, hij heeft een boeiende eigen kijk op dit onderwerp.
Beluister de podcast hier
Het tweede en laatste deel van Het retorische weten verschijnt binnenkort bij Leesmagazijn.
Vergeleken met het eerste deel bevat dit deel zowel meer recente bijdragen als teksten uit de vroegere begintijd van het denken van de Amsterdamse filosoof. Het wil een afsluiting zijn van een zielsbepalende weg die Rutten in zijn intense en soms wilde, maar altijd diep en grondig doordachte denken is gegaan.
Lees hier meer van de flaptekst
Erik Oevermans, alumnus van onze opleiding, bespreekt in het nieuwste nummer van Wapenveld het boek Contra Kant: Herwonnen Ruimte voor Transcendentie van Emanuel Rutten. Hij vergelijkt hem “met de trefzekerheid van voetballer Arie Haan.”
Filosofen zijn buitengewone wezens vol van verlangen. Het zijn zielen vol eros. Niet voor niets hield Plato zich uitvoerig met de mysteriën van de eros bezig. In zijn Symposium werkt Plato een trapsgewijze afdaling uit in de diepte van de eros. Eros staat in de eerste plaats voor verlangen. De afdaling in de eros mondt volgens Plato uit in een plotselinge vervulling van het transcendente. Het is geen eindpunt van een redenering, maar het is een ervaring die je gewaarwordt en die je schouwt.
Lees hier verder
Zijn wij ons brein? Of zijn we meer dan dat? Hebben we ook een ziel? En zo ja, wat is de verhouding tussen die ziel en ons brein?
Over deze vragen gingen Emanuel Rutten en Dick Swaab in gesprek tijdens het online Veritas-forum van 9 november. Bekijk hier het debat:
Marlies Dekkers in gesprek met filosoof en wiskundige Emanuel Rutten over de eerste coronatoespraak van Rutte. “Dit is een goed voorbeeld van een speech die echt heel doordacht is, maar die in het uitspreken toch naturel overkomt.”
Rutten analyseert de eerste coronatoespraak van Rutte stap voor stap. “Hij begint niet met een verhaal wat de regering gaat doen, hij verplaatst zich helemaal in het publiek.” Zo maakt hij verbinding met het publiek en voelt de kijker zich aangesproken. Rutten roemt Ruttes concrete en aanschouwelijke taalgebruik en de beweging die hij gebruikt in uitdrukking als ‘de ontwikkelingen volgen elkaar in razend tempo op. Zowel het ethos-, pathos- en logoselement komt goed uit de verf. Rutten: “Dit is een goed voorbeeld van een speech die echt heel doordacht is, maar die in het uitspreken toch naturel overkomt.”
Beluister wat hier wat hij verder te melden heeft:
Het boek Contra Kant van Emanuel Rutten heeft een addendum gekregen. In Contra Kant ontwikkelt Rutten zijn wereld-voor-ons kennisleer. Het is een bewerking van zijn thesis uit 2009. Een thesis die hij aan de Vrije Universiteit te Amsterdam schreef en de basis vormt voor veel van zijn latere werk.
Rutten heeft sinds die tijd verschillende gedachten over zijn kennisleer opgetekend. Deze zijn in 2013 door hem gebundeld in wat hij aanduidt als addendum op zijn thesis. Het vormt een intrigerende aanvulling op Contra Kant.
Wie meer wil weten over Ruttens kennisleer en over de context waarin deze ontstond wordt aangeraden het eens te bekijken. In het addendum gaat hij kernachtig in op zijn wereld-voor-ons kenleer en op de rol die het speelt in zijn denken. Het laat zo zien wat hem bewoog bij het uitwerken ervan en hoe het past bij andere delen van zijn werk.
Bekijk het addendum bij uitgever KokBoekencentrum waar enkele passages uit het addendum ook mooi zijn uitgelicht.